CAMPAGNE VOEREN VOOR DE RASDIEREN

In november 2023 startten Dier&Recht, Sophia-Vereeniging, de Hondenbescherming, Caring Vets, Dierenlot, het cluster Gezelschapsdieren van de beroepsvereniging voor dierenartsen en de Europese dierenartsenorganisatie FECAVA het vervolg van de gezamenlijke publiekscampagne Koop Geen Kortsnuit. Eerder richtte deze campagne zich op kortsnuitige honden, maar nu ook op kortsnuitige katten.

In augustus 2023 is het fokken met extreem kortsnuitige honden in combinatie met een hond met een langere snuit per direct verboden.

Eerder (2019) kwam er al een verbod op het fokken met kortsnuitige honden die niet voldoen aan de zes criteria. Echter, voor de outcross werd er nog een uitzondering op deze regel gemaakt. Nu is deze uitzondering komen te vervallen, de fokkers hebben inmiddels voldoende tijd gehad om honden te gaan fokken met een gezonde snuit. Dit verbod gaat ook gelden voor extreem kortsnuitige honden die een operatie hebben gehad.

Op deze manier kan er voorkomen worden dat de ongezonde genetische kenmerken worden doorgegeven en dat dieren ernstig lijden. Dit is een groot succes in onze jarenlange strijd voor een beter (ras)hondenwelzijn.

In februari 2023 maakte minister Adema bekend dat hij werkt aan een houdverbod en een vertoningsverbod voor dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken.

Het houdverbod zou betekenen dat huisdieren met schadelijke uiterlijke kenmerken niet meer gehouden mogen worden. Gekeken wordt naar de mogelijkheid van een lijst met daarop uiterlijke kenmerken waarvan objectief vast te stellen is dat ze permanent lijden veroorzaken en die objectief bij individuele dieren vast te stellen zijn. Dieren die daaraan voldoen mogen dan niet meer gehouden worden.

In de praktijk betekent een houdverbod ook een handels- en importverbod. Om een dier te verhandelen of te importeren, moet een handelaar het dier namelijk ook (kort) in bezit hebben en dat mag dan niet meer.

Om de vraag naar huisdieren met schadelijke uiterlijke eigenschappen te verminderen, wordt er ook gewerkt aan een vertoningsverbod. Dat is een verbod op het tonen van huisdieren met schadelijke uiterlijke eigenschappen, bijvoorbeeld in reclames, advertenties en op sociale media.

In augustus 2022 startte de Sophia-Vereeniging samen met Dier&Recht, Caring Vets, Dierenlot en het cluster Gezelschapsdieren van de beroepsgroep voor dierenartsen, de campagne #KoopGeenKortsnuit. Met posters in verschillende steden, de website koopgeenkortsnuit.nl en voorlichting via sociale media, waarschuwden we consumenten met klem om geen kortsnuitige hond aan te schaffen.

Het is natuurlijk vreemd dat honden met een ziekmakend uiterlijk in Nederland niet meer gefokt mogen worden, terwijl buitenlandse fokkers deze zieke dieren nog wel naar Nederland mogen importeren. Om hier een einde aan te maken stelden wij zelf een wetsvoorstel op. In april 2020 lanceert de Sophia-Vereeniging een petitie we mensen oproepen het wetsvoorstel te steunen. De petitie is inmiddels ruim 1.600 keer ondertekend.

Tijdens het Algemeen Overleg Dierenwelzijn op 29 september, kwam het wetsvoorstel zijdelings aan bod. Minister Schouten liet daarop weten zich in EU-verband te willen inzetten voor doorgefokte honden. Uit onze peiling onder ons hondenfokkerspanel bleek dat 73% voorstander is van het importverbod. 45% ervaart dat geïmporteerde honden voor lagere prijzen op de Nederlandse markt komen. Uit de peiling blijkt ook dat verschillende fokkers mensen doorverwijzen naar het buitenland voor pups nu bepaalde raskenmerken hier niet meer toegestaan zijn. Dit toont het belang van een importverbod nogmaals aan.

Door de Faculteit Diergeneeskunde werden ondertussen handhavingscriteria opgesteld voor (waarneembare) schadelijke uiterlijke kenmerken bij kortsnuitige honden.

Om te onderzoeken hoe fokkers zich verhouden tot alle nieuwe ontwikkelingen, verstuurden we een enquête naar 951 hondenfokkers. Deze werd uiteindelijk 199 keer ingevuld. De belangrijkste conclusie: fokkers vinden wel dat er iets moet gebeuren aan de erfelijke afwijkingen, maar het uiterlijk mag niet worden aangepast.

Aan de deelnemers werd gevraagd deel te nemen aan een vast hondenfokkerspanel. Tientallen fokkers reageerden hier positief op. Zij worden vanaf eind 2019 regelmatig benaderd met vragen over actualiteiten. Fantastisch, want op deze manier weten we wat de hondenfokkers zelf vinden en meemaken. Zo kunnen we komen tot een gezamenlijk, werkbaar en hondvriendelijk beleid.

Via de Dierencoalitie leverden we input voor het Algemeen Overleg Dierenwelzijn. Tijdens het overleg bleek dat alle deelnemende politieke partijen het standpunt van de vereniging delen: de overheid moet strenge maatregelen gaan nemen.

Minister Schouten deed verschillende toezeggingen:

• het Fairfokprogramma begin 2019 te evalueren,
• Europese samenwerking te onderzoeken
• in te zetten op voorlichting aan potentiële kopers van (ras)honden, in samenwerking met dierenbeschermingsorganisaties zoals de Sophia-Vereeniging.

In april 2017 gingen we weer om de tafel met het ministerie van Economische Zaken. Daar werd duidelijk dat op het ministerie stappen waren gezet om de problemen bij rashonden aan te pakken. Onder meer met een landelijke database: PETscan.

PETscan is een programma waarin dierenartsen diagnoses kunnen registreren. Op die manier krijgen we inzicht in de ernst en omvang van bepaalde erfelijke ziektes en afwijkingen per ras.

In maart vond een gesprek plaats met de Raad van Beheer. Daarbij liepen de ideeën uiteen over de precieze inhoud van het Fairfokplan. Wel werd de mening gedeeld dat het Fairfokplan te vrijblijvend is en een te klein bereik heeft. Afgesproken werd om waar mogelijk samen op te trekken.

Ook kondigde de Raad van Beheer aan dat op het event Hond2017 (waaronder ook de Amsterdam Winner Show valt) voor het eerst een keuring zou plaatsvinden van niet-rashonden. Later bleek dit veel commentaar op te leveren vanuit de fokkers, omdat dit de fok van rasloze en broodfok honden zou promoten.

Veel eigenaren rashond hebben probleemhond

In december 2016 lanceerden we de Sophia RashondenEnquête om de kennis over de rashondenproblematiek in kaart brengen. De Sophia RashondenEnquête werd maar liefst 3.187 keer ingevuld.

48% van de mensen gaf aan zelf een rashond te hebben. Ruim de helft van deze honden kampte met gezondheidsproblemen. 80% van de ondervraagden bleek voorstander te zijn van wettelijke maatregelen. 75% zag ook baat in voorlichting van potentiele kopers.

Organisatie Winnershow in handen van Raad van Beheer

In 2016 nam de Raad van Beheer de organisatie van de grote hondenshow Amsterdam Winner op zich. Ongelofelijk dat juist de organisatie die de hondensector beter zou moeten maken, nu verantwoordelijk was voor de hondenshow die het probleem juist in stand houdt. We stuurden dan ook wederom een brief aan staatssecretaris Van Dam met het verzoek nu toch echt maatregelen te nemen.

In zowel april als juni 2015 stuurden we brieven naar verschillende kamerleden. In die brieven gingen we in op de noodzaak van wettelijke maatregelen voor een gezonde hondenfokkerij.

Het resultaat: tijdens het Schriftelijk Overleg van 1 september bleek dat verschillende politieke partijen het standpunt van de Sophia-Vereeniging over hadden genomen en ter sprake brachten.

In samenwerking met Wageningen University & Reseach onderzochten wij in 2015 waarom mensen een hond aanschaffen, ondanks dat ze weten dat het dier lijdt onder zijn uiterlijk.

Uit het onderzoek bleek dat mensen in veel gevallen wel op de hoogte zijn van de rasproblemen, maar de ernst daarvan niet voldoende (willen) inzien. Hun voorkeur en liefde voor een bepaald ras maakt hen blind voor de droge feiten.

Een extra bevestiging dat overheidsmaatregelen ontzettend belangrijk zijn.

In november 2014 presenteert een groep hondenfokkers (onder aanvoering van de Raad van Beheer) Plan Fairfok. Daarin geven zij aan bereid te zijn om na te denken over het aanpakken van de problemen. Helaas bevat Plan Fairfok geen concrete maatregelen. De fokkers blijven vasthouden aan de raszuiverheid van hun hondenrassen. Dat is inclusief inteelt en inclusief raskenmerken die het welzijn van de dieren ernstig aantasten.

Als reactie op dit plan verzocht de Sophia-Vereeniging de staatssecretaris haar verantwoordelijkheid te nemen, in plaats van deze neer te blijven leggen bij de fokkers. Fokkers die nota bene hun bestaansrecht ontlenen aan het fokken van zieke dieren. De brief bereikte ruim een miljoen lezers van onder andere Trouw, De Telegraaf en NRC.

In mei 2013 gingen we in gesprek met de heer Kool (ministerie van Economische Zaken). Tijdens dit gesprek kwamen de onderzoeken naar de verschillende rassen aan bod die het ministerie sinds 2012 uitvoert.

De Sophia-Vereeniging is enthousiast, maar hoopt wel dat het niet bij onderzoeken blijft. En dat de onderzoeken geen vertragingen opleveren. Veel problemen zijn ook allang bekend. Wij benadrukken dat het onderzoek wel moet leiden tot maatregelen, de sector zelf neemt deze immers niet.

Het ministerie is overtuigd dat zelfregulering beter werkt dan het opleggen van regels. Daarbij is wetgeving volgens Kool moeilijk handhaafbaar.

In 2011 voerden wij een gesprek met Alida Oppers (directeur Voedsel, Dier en Kwaliteit van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie). Oppers zou graag inzetten in meer consumentenvoorlichting. Ze gaf aan dat strenge regelgeving door het publiek ervaren kan worden als betutteling door de staat. Volgens haar staat het mensen vrij om zelf hun keuzes te maken. De overheid moet slechts aangeven wat de risico’s zijn.

De Sophia-Vereeniging pleit tijdens het gesprek juist voor het stellen van strikte regels voor de gezelschapsdierenfokkerij. De sector kan en wíl de problemen namelijk zelf niet oplossen. Wij vinden dat de overheid in het geval van ethische kwesties wel degelijk grenzen zou moeten durven te stellen.

In december 2010 maakte het documentaire programma ZEMBLA een uitzending over de rasdierenproblematiek: Het einde van de rashond. Daarin kwamen zowel de Sophia-Vereeniging als verantwoordelijk staatssecretaris Bleker aan bod.

Bleker wees in deze uitzending als oplossing naar de Raad van Beheer: de organisatie die in Nederland verantwoordelijk is voor de uitgifte van de stambomen van rashonden. Deze organisatie is helemaal niet bij machtte om de gehele rashondenwereld aan banden te leggen. Immers, over fokkers van look-a-likes of fokkers die niet bij de raad zijn aangesloten hebben zij niets te zeggen.

De reactie van de staatssecretaris werd begin 2011 besproken tijdens een commissievergadering, waarmee de rashonden op de politieke agenda verschenen.

Eind 2010 lanceerden we de campagne Wie is de Winner naar aanleiding van de rashondenshow  ‘Amsterdam Winner Show’. Bij hondenshows draait alles om het uiterlijk van rashonden. Bij deze campagne konden mensen stemmen op ‘De zieligste hond van Nederland’. Daarbij werd duidelijk dat veel rashonden geen winners maar vooral verliezers zijn.

Daarnaast kon vanaf onze website ook een brief aan staatssecretaris Henk Bleker (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) ondertekend worden. In de brief werd verzocht om het rashondenleed te stoppen via wetgeving.

Maar liefst 7.176 mensen tekenen de brief. Een groot succes dat de rashondenproblematiek in een keer op de kaart zette!